Gemeentelijke volksraadpleging - Stappenplan

Beschrijving

Een gemeentelijke volksraadpleging is een proces waarbij de inwoners van een gemeente gevraagd wordt om hun mening te geven over een of meer specifieke vragen.

De procedure kan worden ingesteld door de gemeenteraad of op verzoek van inwoners van de gemeente die minstens zestien jaar oud zijn.

Volgens het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie, moet een dergelijke procedure in het Brussels Gewest gesteund worden door ten minste:

20 % van de inwoners in gemeenten met minder dan 15.000 inwoners;
000 inwoners in gemeenten met minstens 15.000 inwoners en minder dan 30.000 inwoners;
10 % van de inwoners in gemeenten met minstens 30.000 inwoners.

De raadpleging kan betrekking hebben op zaken van gemeentelijk belang die binnen de besluitvormende of adviserende bevoegdheid van het college of de gemeenteraad vallen.

Een volksraadpleging volgt een vergelijkbaar organisatieschema als dat van lokale verkiezingen. De organisatie en het verloop ervan worden geregeld door het Wetboek van de plaatselijke democratie en de decentralisatie (artikelen L1141-1 tot L1141-13).

Voor meer informatie is het mogelijk om de wettekst over de gemeentelijke volksraadpleging te raadplegen.

Doelstellingen

Via dit soort raadpleging wil de lokale overheid de meningen en voorkeuren van de bevolking verzamelen over zaken van algemeen belang. Tijdens een volksraadpleging worden burgers uitgenodigd om hun voorkeur uit te spreken tussen verschillende mogelijke keuzes over een bepaald onderwerp. Een volksraadpleging is adviserend en niet-bindend.

Delivrables en resultaten

De resultaten van een gemeentelijke volksraadpleging worden bepaald op basis van het aantal stemmen dat voor elke optie is uitgebracht, zodat er een beslissing kan worden genomen over het voorgestelde alternatief.

Aangezien een gemeentelijke volksraadpleging raadgevend is, is het resultaat dus louter een standpunt dat de overheid al dan niet kan volgen.

Voor de gemeentelijke administratie: hoe organiseer je een volksraadpleging?

Vóór

Het verzoek tot het organiseren van een volksraadpleging op de agenda van de gemeenteraad plaatsen en dit motiveren.
De vraag of vragen specificeren die tijdens de voorgestelde raadpleging moet worden gesteld.
Een document voorbereiden en verspreiden dat een evenwichtige presentatie geeft over het onderwerp van de volksraadpleging, waarin de context en de argumenten voor en tegen het onderwerp in kwestie worden uitgelegd en waarin de vraag of vragen die ter advies worden voorgelegd duidelijk worden toegelicht .
De bevolking informeren en mobiliseren: organiseren van openbare bijeenkomsten, mediacampagnes.

Dertig dagen voor de raadpleging:

De lijst met potentiële kiezers opstellen.
De kiezers oproepen (inwoners van 16 jaar en ouder).
De stembureaus voorbereiden.

Tijdens

De stemming vindt plaats op een zondagochtend, waarbij kiezers verwelkomd en begeleid moeten worden.
Het is niet toegestaan om een volksraadpleging te organiseren in de periode van 16 maanden voorafgaand aan lokale verkiezingen, noch in de periode van 40 dagen voorafgaand aan regionale, federale of Europese verkiezingen.
Als de opkomst 10 % van de bevolking bereikt, moeten de stemmen worden geteld.

Na

De (niet-bindende) resultaten vervolgens voorleggen aan de gemeenteraad tijdens de eerstvolgende bijeenkomst, waar een beslissing wordt genomen over de gevolgen die moeten worden gegeven.
De resultaten van de raadpleging bekendmaken via de communicatiekanalen.
De beslissingen motiveren en over de genomen gevolgen communiceren:
- Verklaren of er al dan niet rekening wordt gehouden met de mening van het publiek die werd uitgebracht tijdens de volksraadpleging.
- De mogelijkheid overwegen om een extra raadplegingsprocedure of een opvolgingscomité op te zetten.

Bron: “La consultation populaire communale”, Mouvement communal, UVCW, Hors-série décembre 2018, p. 34

Voor burgers: hoe organiseer je een gemeentelijke volksraadpleging?

Vóór

Contact opnemen met de gemeente voor een geldig formulier. Het verzoek om een volksraadpleging te organiseren moet schriftelijk worden ingediend. Dit verzoek moet per aangetekende brief aan het schepencollege worden gericht en moet een gemotiveerde nota bevatten, evenals alle documenten die ter informatie kunnen dienen van de gemeenteraad. De aanvraag is slechts ontvankelijk als deze wordt ingediend op een door de gemeente afgeleverd formulier.
De voorgestelde vraag specifiëren en het belang ervan motiveren.

Facultatief:

Een online campagne starten, wervingsacties organiseren om andere deelnemers te overtuigen om deel te nemen aan de raadpleging en de bekendheid ervan te vergroten.
Openbare bijeenkomsten en debatten organiseren en advertenties plaatsen kan de zichtbaarheid van de raadpleging vergroten om het quorum te bereiken.

Tijdens

Naar de stembureaus gaan en stemmen, op zondagochtend voor 13.00 uur.

Na

Kennisnemen van de resultaten en er een standpunt over innemen
Aan de gemeente vragen of en wanneer zij deze resultaten zal gebruiken om de plicht tot gevolg te implementeren, bijvoorbeeld door middel van een burgerinterpellatie.
De door de gemeente gegeven gevolgen opvolgen (bijvoorbeeld openbare bijeenkomsten organiseren)

Voor meer informatie: “La participation citoyenne. 2. La consultation populaire”, Union des Villes et Communes Wallonnes.