Hoe betrek je kansengroepen bij participatieve processen?

Context

Bepaalde groepen van gediscrimineerde of kansarme personen blijven vaak afwezig in participatieve mechanismen. Inclusie kan alle leden van een gemeenschap in staat stellen deel te nemen aan het debat en invloed uit te oefenen. Het zorgt ervoor dat de deelnemers divers (= representatief) zijn, maar ook dat er tijdens de discussies rekening wordt gehouden met de standpunten van degenen die deze het moeilijkst kunnen uiten.

De inclusie van kansengroepen behoeft een aanpassing van de participatieve processen op twee niveaus: de werving en het kader voor uitwisselingen.

Werving aanpassen

Er zijn verschillende manieren om ervoor te zorgen dat een groep deelnemers inclusief is bij het werven.

Loting

Een loting zorgt ervoor dat iedereen een gelijke kans heeft om uitgenodigd te worden. Dat garandeert echter geen gelijke toegang en trekt vaak gelijkaardige profielen aan.

Vergrote steekproef van bepaalde doelgroepen

Bij een loting kan, om de lagere responspercentages in bepaalde bevolkingscategorieën te compenseren, het quotum worden verhoogd door intensievere mobilisatie via directe werving (bijeenkomsten thuis of op straat, ...) of in samenwerking met organisaties op het terrein.

Financiële middelen en ondersteuning

Bij deliberatieve processen moet worden voorzien in vergoedingen en onkosten (vervoer, ...) en niet-financiële ondersteuning (kinderopvang, vertaling, informatiesessies, ...).

Opvolging na werving

Het is belangrijk om tussen het eerste contact en de start van het proces met de deelnemers te blijven communiceren, hun vragen te beantwoorden, enzovoort.

Kader voor uitwisselingen aanpassen

Het participatieve proces moet een inclusief kader en inclusieve tools bieden.

Plaats en tijd

De ontmoetingsplaats moet comfortabel aanvoelen voor kansengroepen (een vertrouwde ruimte, een cirkel in plaats van een amfitheater, ...) en moet bereikbaar zijn. Het tijdstip moet ook passen in ieders agenda.

Uitwisselingen tussen peers en niet-gemengde groepen

Het opzetten van peergroepen kan mensen die zich minder legitiem voelen helpen om zich uit te spreken op basis van hun gedeelde ervaringen en interesses. Dit kan een tussenstap zijn voor bijeenkomsten met alle doelgroepen.

Toegankelijkheid van de informatie

Informatie moet zo worden voorbereid dat deze begrijpbaar is voor alle deelnemers (tolken en vertalen, eenvoudig taalgebruik, ...).

Respectvol, duidelijk en aandachtig faciliteren

De begeleiders en facilitatoren spelen een essentiële rol. Ze moeten de discussie leiden, maar ook actief luisteren en respect aanmoedigen, ervoor zorgen dat iedereen zich kan uitdrukken, zaken verduidelijken, enzovoort.